Biliyor musunuz - 2 (Öğrenciler ve yeni başlayanlar)

[THY3716]

Sevgili dostlar; "Biliyor musunuz ? " serimize kaldığımız yerden devam ediyoruz. Türkiye hava sahasında ATC desteğinde uçanlar bilirler. ILS olan bir meydana eğer ATC nin kontrolünde vektörle yani onun verdiği komutlarla irtifa ve yön değiştirerek yaklaşıyorsanız sizi ILS paternine büyük ihtimalle 30 derece veya daha az bir açı ile yaklaştıracak, ILS yaklaşmaya serbest bırakacak, uçağınız ILS CRS 'na sıkıntılı olmayan, rahat bir dönüş yaparak establish olacaktır. VOR yaklaşmalar hariç genellikle son yaklaşma başlangıcına kadar sizi getireceklerdir. 300 seniority puanına ulaşana kadar öğrenci pilotlarımız yurt içi uçtuklarından bazıları bunun dünya genelinde uygulanan bir prosedür olduğunu kafasının bir kenarına yazar, ve bunun hep böyle uygulanacağını düşünür. Geçtiğimiz yıllarda LSGS (Sion) meydanına FlyTHY olarak bir toplu uçuş gerçekleştirmiştik. Tabii, o zamanlar yurt dışı etkinliklere katılan student pilotlar FFR kullanmadan, istiyorlarsa FFR sız uçuyorlardı. Bu etkinlikte bölgeye ulaşan tüm pilotları ATC ler eksiksiz MOT VOR a yönlendirip HOLD a aldılar. Üst üste dönmekte olan pilotlardan sırası gelenleri önce HOLD içinde alçaltıp daha sonra IGS yaklaşmaya serbest bıraktılar. Hatırladığım kadarıyla MOT VOR üzerinde hold yapıp IGS yaklaşmaya serbest bırakılan ben dahil bazı öğrenci pilotlarımız Tr havasahasından kalan alışkanlıkla IGS yaklaşma serbest komutunu alır almaz aşağıdaki haritada görülen IGS paternine uygun bir açı ile girmek üzere hareket etmiştik. Sonuçlarını söylemeye gerek yok. Sion, SFO rütbesine ulaşıp yurt dışı uçuş hakkı alan pilotlarımızın mutlaka uçması gereken bir meydandır. Tabii, bilinçli bir şekilde uçulmadığında bu şirin tepelere son bakışınız olması da maalesef kaçınılmazdır.



Sorularımız şunlar :
MOT VOR üzerinde HOLD yapan pilotumuz sizce en az hangi irtifada HOLD yapmalı?
IGS yaklaşmaya serbest bırakılınca ne yapacak?
Kırmızı dairenin sağ üst köşesinde yazan "LOC Crs Offset 7, Rwy centerline 253" ne demek?
Bu haritadaki en yüksek engel irtifası nedir? Nereden anladınız ?

Cevapları yine student, F/O ve yeni başlayanlara bırakırsanız sevinirim. Keyifli uçuşlar…

[THY4357]

Bahadır hocam anladığım kadarıyla cevaplamaya çalışayım.
1. MOT VOR üzerinde en düşük hold irtifamız 17000 feet olmalı.
2. IGS yaklaşmaya serbest bırakılınca MOT VOR'dan 86 radyalinde doğuya doğru irtifamızı muahfaza edip 25 mil uçuyoruz. 25 mil uzaklaşınca soldan dönüşle 247 başa dönmeye başlıyor ve MASAB intersectiona uçuyoruz bu arada irtifamızı 16000 feet yapıyoruz. 108.35 NAV frekansından IGS'e establish oluyoruz.
3. LOC CRS offset 7, RWY centerline 253 demek ise tercüme edebildiğim kadarıyla LOC CRS ile RWY CRS arasında 7 derecelik fark var ve RWY CRS 253 derece demek. Bu da demek oluyorki son yaklaşmada biraz manevra yapacağız.
4. En yüksek engel irtifası 14911 feet. nerden anladığıma gelirsek haritanın sağ alt köşesinde ki kalın puntolu uyarının sol altında ki oktan anladım.
Umarım doğru cevaplayabilmişimdir.
Saygılar...

[THY3032]

Bahadır Kaptanım,
Benim charttan anladıgım da yukarıdaki cevapla benzer ama ben yine de yazmak istedim:

1. MOT üzerinde (çizdiğiniz kırmızı yuvarlaktaki ifadeden anlaşıldığı üzere) Minimum Holding Altitude 17,000 feet.

2. ILS yaklaşmaya serbest bırakılınca holdingimizi (Standart Holdıng Pattern oldugunu varsayarak) MOT a kadar devam edip, R-86 ıle 25 mil ucup D25.0 a ulaşıyoruz. D25 de ırtıfa 17000 ve hız max 210knot. D25.0 e muteakıp, MASAP ıntersectıon ı NAV1 radyomuzu ayarladıgımız ISI 108.35 i 246 radyalınde 17000feet ve 27.1 mılde karsılayacak sekılde sola donusumuzu yapıyoruz. MASAB dan sonra ırtıfamızı 16000 e dusurerek aynı bas ıle ALETO ya devam edıp establısh oluyoruz.

3- "LOC CRS offset 7, RWY centerline 253" ibaresini açıkcası tam anlamamakla beraber Samet Ay kaptanın acıklaması bana mantıklı geldı. Internetten arastırdım pek bır sey bulamadım.

4- En yuksek engel ırtıfası ıcın de cevabım aynı "ok" un gosterdıgı yer.

Umarım dıger student pılot arkadaslar da ılgılenır ve bu serılere devam edersınız. Gercekten faydalı oluyor.

Selamlar.

[THY3716]

Yukraıda cevap yazan arkadaşlarımıza önce teşekkür ediyor, ardından da kendilerini tebrik ediyorum.

* MOT VOR için MHA (Minimum Holding Altitude) minimum hold irtifası 17.000 ft.dir
* IGS (Instrumental Guidance System), Aletli yönlendirme sistemi; bölge, yapısı itibariyle direkt yaklaşma sağlayamadığından ILS olarak adlandırılmamış, pist görüşü sağlamayı müteakip pilot kontrolünde manevra zorunluluğu hasıl olmuştur. Yine de, pist görüşü sağlanana kadar course dışına çıkmayı önleme maksatlı olarak yönlendirme sistemi tesis edilmiş, bu sistem IGS olarak adlandırılmıştır. IGS yaklaşmaya serbest kılınan pilot daha önce ayrıntılı bir şekilde açıkladığımız VOR navigasyon usullerini kullanarak (http://www.flythy.org/forum/viewtopic.php?f=4&t=8012 , http://www.flythy.org/forum/viewtopic.php?f=4&t=8438) MOT VOR R086 üzerinde 17.000 ft irtifada outbound bacağı üzerinde 25 DME ye kadar açılacak, IGS yaklaşmaya esas olacak şekilde soldan dönüşle ilk etapta SIO VOR R067 yi yakalayacak (bu sol dönüşü icra ederken hızı 210 kts dan daha fazla olmayacak), SIO VOR dan aldığı DME 28 gösterirken 16.000 ft e alçalma başlatacak, (SIO VOR dan aldığı sinyallerle dönüşünü tamamlamayı mütekip IGS frekansına geçerse o zaman 27 DME gösterirken alçalacak), IGS 25,6 DME iken alçalmada artık uçağının APP veya ILS fonksiyonlarını kullanmaya başlayacaktır.

* Bir üst maddede dikkat ettiyseniz soldan yapılacak olan karşılama dönüşünün başlangıcında aletli yaklaşma referansı olarak SIO VOR R067 yi aldık. Belki gerçekte direkt olarak ISI R067 alınıyor olabilir (IGS establishment). Ancak FS2002 ve FS2004'de Localizer sinyali en fazla 25,7 nm, glideslope sinyali ise en fazla 20,7 nm mesafeden alınabilecek şekilde modelleme yapılabildiğinden ALETO üzerinde özellikle Glideslope sinyali alınmayabilir. Bir sürprizle karşılaşmamak için pilotlarımız gerekirse manuel olarak alçalma başlatmaya hazırlıklı olmalıdır !!

* LOC Crs Offset 7, Rwy centerline 253 ifadesi ile ilgili yukarıda yazılı olan cevap aynen doğrudur. "LOC CRS ile RWY CRS arasında 7 derecelik fark var ve RWY CRS 253 derece demek. Bu da demek oluyorki son yaklaşmada biraz manevra yapacağız."

* Haritanın kapsadığı alanda en yüksek irtifaya sahip mania 14.911 ft rakıma sahip olan tepedir. Tüm haritalarda en yüksek irtifaya sahip engeller her zaman kalın bir ok ile gösterilir.

ŞİMDİ TÜM RÜTBEDEKİ PİLOTLARIMIZI KAPSAYAN SORUMUZ GELİYOR. BİRAZ MATEMATİK GEREKTİREN VE HARİTAYI BİRAZ DAHA İNCELEMEMİZİ GEREKTİREN SORU ŞÖYLE....:

İÇERİSİNDE HERHANGİ BİR GPS VEYA FMC SİSTEMİ BULUNMAYAN PERVANELİ BİR UÇAKLA YAKLAŞMA İCRA EDEN PİLOTSUNUZ. BAHAR YAĞMURLARI NETİCESİNDE HAVANIN ERKEN ISINMASI SONUCU VADİ İÇERİSİNDE YOĞUN BİR SİS OLUŞMUŞ, GÖRÜŞ OLDUKÇA DÜŞMÜŞTÜR. YOLA ÇIKMADAN ÖNCE ALDIĞINIZ HAVA RAPORU SİZ YOLDAYKEN GEÇERLİLİĞİNİ YİTİRMİŞTİR. BELKİ HAVANIN BÖYLE OLACAĞINI BİLSENİZ UÇMAZ YA DA DIVERT İMKANLARINIZI DAHA ERKEN ZORLARDINIZ AMA ARTIK ÇOK GEÇ !! ALETO'YU GEÇTİNİZ, UÇAĞINIZ BAŞARILI BİR ŞEKİLDE HEM G/S HEM LOC YAKALAMIŞ OLARAK YAKLAŞMAYA DEVAM EDİYORSUNUZ. SAAT 15:00:00 'DA OKUDUĞUNUZ DME 17,7 İKEN TAM 1 DK SONRA YANİ 15:01:00'DA OKUDUĞUNUZ DME 16 DIR.

* MADEM IGS VASITASIYLA ALÇALIYORUZ, SİZCE ALÇALMA VARYOMUZ KAÇTIR ?
* NE ZAMAN PAS GEÇERİZ ?
* PAS GEÇİŞ SONRASI NE YAPMAMIZ GEREKİYOR ?

Yukarıdaki hususları çözmüş olan arkadaşlar, girecekleri checkride larda hiç endişe etmesinler. Zaten bunları soruyoruz. Haydi bakalım, klavye başına...

[THY3032]

1) 922fpm.
Neden : 21.9-16=5.9milde, 13100-9900=3200 feet alcaliyor. 1 dakikada 1.7 mil yol aldigina gore, 5.9 mili 3.47 dakikada alir. Sonuc 3.47 dakikada 3200 feet alcaldigina gore dakikada 3200/3.47=922fpm (aklima bir kelime bir islem yarismasi geldi )

2) D7.0 ISI dan sonra,

3)246 course u takip edip yulseliyoruz. D5.5 i gecerken SIO R 70 e donup takip ediyoruz. SIO VOR unu R235 inde terkedip 12.200 feet te D20.0 SIO variyoruz. MAx 210 knot hizla saga donup 100 bas ile SIO 235 radyaline kesiyor ve 55 bas ile SIO VOR una geliyoruz. SIO VOR meteakibinde 57 bas ile 17.000 feette MOT BOR una geliyoruz.

(tanımlamalarım biraz yavan olabilir fakat terminolojim hala biraz zayıf, kusura bakmayın)


Selamlar.

[THY1935]

Mustafa kaptan gayet güzel açıklamış.

[THY3716]

Mustafa Kaptan'ım, ilginiz için tekrar teşekkür ediyorum size. Verdiğiniz cevapta bir hata yapmışsınız. 21,9 - 16 işlemini yaparken sanırım 21,9 DME nin SIO VOR'dan, 16 DME nin ISI dan alındığını kaçırmışsınız. Kaldı ki, bu kadar karmaşık işlem yapmanıza hiç gerek yoktu. Bu haritayı iyi incelerseniz ihtiyaç duyduğunuz (benim sorduğum) hususların aslında haritada gayet net bir şekilde belirtildiğini anlarsınız. İşlemle bulmanız gereken tek şey Ground Speed. Diğer husus, ISI D7.0 dan sonra pas geçerim demişsiniz. Peki, ISI D7.0 da hangi irtifada olacaksınız? Ayrıca, acaba pas geçme kararını mesafeye göre mi, yoksa irtifaya göre mi vermemiz gerekir? Haritamızı bir kez daha inceleyin bakalım.

Sevgili pilotlarımız. İçinizden bir çok arkadaş bire bir yapacağımız eğitime katılmak istediğine dair bana mail attılar. Bunun dışında zaman zaman merak ettikleri hususları soran arkadaşlar da oluyor. Ben de haftalık hazırladığım bu soruları sizerin taleplerini de dikkate alarak hazırlıyorum. Peki, neden herhangi bir katılımda bulunmuyorsunuz? Kimseyi yargılamıyoruz, neden bilemedin diye hesap da sormuyoruz. Aksine, burada verilecek hatalı cevaplar düzeltildiğinde bir çok kişi için daha faydalı olacağını da düşünüyorum. Skype ortamında vermeyi düşündüğüm canlı, birebir eğitim, hayatında ilk defa FS görmüş, sıfırdan başlayan kişilere yönelik bir eğitim olmayacaktır. Arkadaşlar sakın öyle düşünmesinler. Bu tür forumlar, o eğitimin ilk safhasıdır. Burada katılımda bulunmayan arkadaşları o eğitimlere almayacağım. Çünkü bu kadar zaman harcayıp hazırladığımız materyale bakmadan gelen, "armut piş ağzıma düş" düşüncesiyle hareket eden dostlarımıza zaman ayırmak istemiyorum. Tıpkı okullarda yapıldığı şekilde "derse hazırlıklı gelmek" mantığından hareketle bu yazıları hazırlamaktayım. Bilginiz olsun...

[THY1935]

Evet benimde gözümden kaçmış D21 ISI ya göre hesapladığımızda 5mili 2.94 dakikada alır. 3200/2.94= 1088 feet dakikada.
Haritaya baktığımızda zaten GS:100kts ile gelen bir uçağın alçalma varyosunun 1073 olması gerektiğini görmekteyiz. Aşağı yukarı varyomuz aynı. Orantı kurarsak Ground speed hızımızın 101.4kts olduğunu söyleyebiliriz.

D7 ISI daki yüksekliğimizle ilgili olarak haritanın sol alt bölümünde pas geçme durumunda A,B,C kategorisindeki uçaklar için tırmanma açısına göre verilmiş birtakım yüksekliklere gözatmakta fayda var ;)

[THY3032]

Evet dikkatsiz bir hesaplama olmus . Chartlara cok dikkatli bakmanin önemini bir defa daha anlamış olduk.

[hakan737]

Arkadaşlar unutmayın, VFR uçmadıkça ve çok önemli bir durum söz konusu olmadıkça örneğin bir arıza vs, pilotlar kokpitte vakitlerini hesaplarla harcamazlar çünkü dikkatlerini yaptıkları işe vermelidirler. Bu yüzden gerek uçağın göstergeleri gerekse chartın üzerindeki tüm veriler pilotun işini kolaylaştırmak üzeredir.Örneğin gözünüzden kaçmış olabilir, uçaklarda hatta default C172'de bile DME göstergesinin iki tane fonksiyonu vardır. Birisi mesafe diğeri zaman, o hızla kaç dakika sonra o VOR istasyonununda olacağınız gibi. Gelişmiş kokpitlerde de ekranın sağında solunda orasında burasında FMC sayfalarında yazan herşey sizin işinizi kolaylaştırmak için. Amaç sadece "yeteri kadar bilerek" uçağı uçurmak değil. Hasan hoca söyler hezaman, "uçak sizi uçurmayacak siz onu uçuraksınız!"