Arkadaşlar, Oytun Hoca mis gibi anlatmış, üstüne laf düşmez belki ama, ben de sizlere FMC/FMS siz uçarken uyguladığım teknikten bahsedeyim. Belki PMDG ile uçmasına ragmen hala FMS siz uçan (benim gibi) bir kaç fosil arkadaşım varsa faydalanırlar.
1. Öncelikle ILS koridoru başlangıcında veya VOR yaklaşma ise son yaklaşma başlangıcında hangi feette olacagınızı bulunuz. (Bu feete A diyelim)
2. Halen uçtugunuz irtifaya bakınız (B diyelim)
3. Alçalmanız gereken irtifa miktarını hesaplayınız (C Diyelim)...: C=B-A
4. Buldugunuz C Değerini 3 ile çarpınız ve neticeyi 1000 e bölünüz ((C x 3)/1000) (Ki hadi buna da D diyelim)
5. Sonuç size alçalma için gereken mesafeyi verecektir.
6. Charta göre STAR chartında bacak bacak hangi mesafeleri uçacagınız belli oldugundan tüm bu mesafeleri toplayınız.
7. ILS konisi veya VOR için son yaklaşma bacagından geriye (size) doğru mesafe D+10 oldugunda alçalmaya başlayınız.
8. Alçalalım da süratimiz ve varyo (fpm) ne olsun diyorsanız onu da şöyle ayarlayacaksınız...:
a. Süratiniz ne olursa olsun, sizin kullanacagınız değer Ground Speed dir. Alçalmaya başladıgınız anda GS x 6 size varyo değerini verecektir. Örnek : Alçalmaya başlamadan önce sürat azaltmayı tercih etmediniz ve IAS 280 ve GS 465 iken alçalma başlattınız. O halde alçalma başlangıç varyonuz -2800 olmak durumunda.
b. Siz alçaldıkça IAS ı sabit tutmayı başarsanız bile GS düşecektir, dolayısıyla varyonuz da sürekli değişecektir. Mesela GS niz 450 oldu, o halde varyonuzu -2700 yapmalısınız. GS 430, varyo -2600 olmalı.
c. PMDG için 2700 son derece yuksek bir varyo oldugundan alçalma başlangıcı öncesi biraz sürat düşürmenin faydası olur.
d. Yukarıdaki örnekte oldugu gibi, yuksek bir varyoyla alçalmaya başlayıpta, sonlara doğru vayonun azalmasının düz bölgelerde konuşlu meydanlar için sıkıntısı olmuyor, ancak Erzincan, Elazığ vb. dağlık bölgelerde sıkıntı yaşatacagı kesin. Onun için hız azaltarak yaklaşmaya başlamak biraz daha faydalı.
GENEL ORNEK...:
LTAC den LTBA ya PETAR-UG8-YAA rotasıyla FL300 de uçtugumuzu varsayalım. Rüzgar durumundan dolayı 36R ye YAA1A yaklaşması yapacagımızı varsayalım.
A=30.000 ft. (Halen uçtuğumuz irtifa)
B=2.700 ft. (36R pisti ILS koni başlangıcında olmamız gerken irtifa)
C=30.000 - 2.700 = 27.300 ft. (alçalmamız gereken irtifa)
D=(27.300x3)/1000 = 81.9 veya hadi 82 nm diyelim (alçalma için ihtiyaç duyacagımız mesafe)
Şu anda NAV1 de 117.7 yani YAA VOR frekansı bağlı. Gözümüz uçağımızın DME göstergesinde. DME 82+10 = 92 gösterdiği anda alçalmaya başlamalıyız değil mi? HAYIR !!!
STAR bacaklarını da hesaba katmalıyız tabii ki. Yani,
ILS Koni başlangıcı - ERMAN arası (1.6 nm),
ERMAN - SADIK arası (6.4 nm),
SADIK - YAA arası (22 nm)
Tüm bunların toplamı 30 nm yaptıgına göre, DME miz 62 nm gösterdiği anda alçalma başlatmamız bize yeterlidir. DME 70 gösterirken IAS ı azaltın, DME 62 olunca o anki GS değerini 6 ile çarparak varyometreye (-) değerinde bağlayın. Her 10 kts lik GS değişiminde kabaca varyoyu yenileyin.
Tabii, tekrar edelim, FL300 de uçtugumuz, YAA1A yı tam olarak uygulayacagımız varsayılırsa. Eğer ATC bir anda direkt vektörler vermeye başlarsa sakin olun, durumu hızla değerlendirin, rotanız kabaca ne kadar kısaldı bakın, zaten 10 nm önleme vermiştiniz, yetmiyor mu? GSx6 varyo değeriniz değişse bile siz bir süre değiştirmeyin. Anlık değişimlere hazırlıklı olun yani. Durumsal farkındalık burada çok önemli (Situational awareness dermişim
Bir süre sonra aşinalık kazanırsınız merak etmeyin. Yurt içinde çoğunlukla FMS kullanmıyorum, önümde kağıt kalem, NAV1-NAV2 sürekli değiştirerek, sürekli Course ve HDG ayarlayarak uçmaya çalışıyorum. Hasan Hocamızdan SID i doğru uygulayamamak konusunda fırça yemişliğim ya 1 dir, ya 2 dir. Alçalma tutturamamışlığım da aynı şekilde. FMS siz uçarak benim PMDG yi yönlendirdiğimi düşünüyorum, onun beni değil. Oytun Hocam yazdıklarımı bir incelerse sevinirim. Kusurumuz varsa affola, saygılarımla....