by delimawi » 30 May 2011, 17:21
Biz millet olarak çok meraklı değiliz ama konu açılmışken, "VOR nasıl çalışır?" gibi bir soru ekleyip, kısa bir teknik cevap vermek isterim hocamızın sorusuna bir ön ipucu olması adına.
VOR dediğimiz verici aslında çok basit bir sistemdir. Konunun daha da anlaşılabilir olması adına bazı teknik hususları daha da basite indirgersek, VOR istasyonunu iki ayrı sinyal gönderen bir verici olarak düşünebiliriz. Bu iki sinyalden ilki taşıyıcı dalga olup, her yöne aynı şekilde gönderilir ve içeriğinde istasyon mors kodu yer alır. Uçaktaki alıcı ile bu sinyali dinleyerek doğru istasyona tune olduğumuzu anlayabiliriz. Aynı vericiden yayılan ikinci sinyal ise, saniyede 30 kere kendi ekseni etrafında dönen bir antenden yayınlanır ve her yöne değil sadece dönük olduğu yöne sinyal gönderilir.
Uçaktaki alıcı bu iki sinyali aldığı zaman, ikisi arasındaki faz farkına göz önünde bulundurarak, uçağın VOR istasyonuna göre hangi yönde olduğunu kolaylıkla hesaplar.
Faz farkı nedir sorusuna cevap vermeden, daha basit şekilde anlamak için, ikinci bahsettiğimiz dönen antenin dönerken çeşitli renklerde ışık yaydığını varsayalım. Tam kuzeye bakarken kırmızı, güneye dönerken ışık maviye dönsün, tekrar kuzeye geldiğinde kırmızı olsun, ara açılarda da ara renkler şeklinde... Bu antenin de saniyede 30 kere döndüğünü hatırlayalım. Bir uçak olarak bu istasyona baktığımızda hangi renki görüyor isek, antene göre hangi pozisyonda olduğumuzu anlarız. Mavi görüyor isek antenin güneyindeyiz vb ...
Olayın ipucu kısmına gelince, bazı yeryüzü şekilleri, radyo dalgalarını çok güzel yansıtır... Hatırlayınız, balkonlarımıza taktığımız antenlerle TV seyrettiğimiz dönemlerde, bazı durumlarda görüntüde gölge olurdu. Bu gölge, gelen sinyal haricinde, aynı sinyalin bir bina, ağaç, tepe gibi bir yerden yansıyarak bir miktar gecikmeli olarak aynı antene ulaşması sonucu oluyordu.
Şimdi yukarıdaki basit örneği düşünürsek, antenin güneyinde iken mavi gördüğümüz ışık, eğer uçağa doğrudan değilde, sağımızdaki, solumuzdaki bir yeryüzü şeklinden yansıyarak gelirse ne olur? Ne renk görürüz?
Ayrıca, bir merakımda Uğur Hoca'mıza olsun. Bu pas geçme sağdan yerine soldan olsa daha güvenli olmaz mıydı? 6890 lık tepenin kuzeyinden, DARKE'ye doğru? Neden böyle tasarlamışlar acaba.
Sevgiler, Saygılar,
FlyTHY IT Manager
