Chartlar Hakkında Genel Bilgilendirme

[THY3537]

Merhaba arkadaşlar. Malum yaz dönemi pek çok arkadaşımız tatillerini yapıyorlar, bir kısmımız da (benim gibi) yaz kış demeden uçuşlarına devam ediyorlar.
Training Ekibi olarak belli aralıklarla forumda eğitici olacağını düşündüğümüz konular hakkında bilgilendirme ve eğitim maksatlı sorular hazırlayarak bilgilerimizi paylaşmayı hedeflemiştik, uzun zamandır yoğun faaliyetler sebebi ile pek de bir paylaşım yapamadık ama, umarım bu konu ile başlayıp devam eden bir eğitim sürecine gireceğiz.


Gelelim konumuza,bilenlerimiz muhakkak vardır tabiki ama amacımız bilmeyen arkadaşlarımızın da konu hakkında bilgi sahibi olması.

Acaba kaç çeşit chart vardır, bunlar nelerdir ve ne maksatla kullanırlar?

İngilizcesini de biliyorsak onlarla beraber yazmamız daha faydalı olacaktır. Ayrıca Türkiye meydanlarından örneklerle de açıklamamız daha kolay anlaşılmasını sağlayacaktır.
Sorumuzun cevapları tatmin edici bilgiyi sağladıkça konuyu daha da genişleterek devam edeceğiz arkadaşlar.

[THY2100]

uğurcum çok güzel bi konu olmuş yaz kış demeden uçan bizler için iyi olmuş özellikle.yaz mevsiminin geçmesiyle beraber tüm arkadaşlarda yararlanacaktır ellerine sağlık konu için

[THY2847]

Herkese Merhabalar,
Belirtmeliyim ki forumda böyle eğitici bilgiler içeren bir konu açılmasına en çok sevinenlerdenim.Elinize sağlık Uğur kaptanım.Armağan'ın da dediği gibi yaz kış uçan bizler için iyi olmuş.Sözü fazla uzatmadan başlayalım bakalım kaç tane chart varmış,ne işe yararmış bu chartlar:

Meydan Haritaları yada havacılık dili ile "Chart"lar pilotların uçuş öncesi , seyrüsefer ve uçuş sonunda ayrılmaz bir parçası olup , kalkış uçuş ve iniş işlemlerinde pilotlara meydan ve hava sahaları ile gerekli tüm bilgileri sağlamakla kalmayıp güvenlik açısından da gerekli tüm bilgileri barındıran matbu evraklardır.

* GROUND CHARTS ( Yer yada Terminal Haritaları )

Ground Chartları yada Terminal Haritaları pilota bulunduğu meydanın terminal , apron , kapı , hangar , taksi yolu ve pist bilgilerini tam ve detaylı olarak verir . Uluslar arası meydanların yer yapıları karışık olduğundan pilotun ATC'den aldığı taksi yolları ile pisti doğru olarak bulması ve hatasız bir şekilde uçuş öncesi hazırlıklarını tamamlayarak pist başına ilerlemesi için Terminal Haritaları vazgeçilmez bir unsurdur .

*SID - Departure Charts ( Ayrılma Haritaları )

SID Olarak Kısaltılmış olan Standart Insturment Departure Chart'ları ( Standart Aletli Ayrılış ) meydandan kalkış yapan trafiklerin belirli bir düzene göre ayrılışlarını yaparak rotalarının başlangıç noktasına ulaşmaları amacı ile hazırlanmıştır . SID Chartları trafiklerin keyfi olarak rotaya oturmalarını engellediği gibi kalkıştan sonra oluşabilecek hava çarpışması riskini ortadan kaldırarak muhtemel kazaları önler , pilotlara teker kestikten sonra izleyecekleri yolu kesin olarak verir .

Pilot uçuş planı doldururken aktif pist ve hava durumu bilgisine göre kullanmak istediği SID Prosedürünü ATC'ye bildirir . Eğer SID onaylanırsa pilot kalkışı müteakip başka bir talimat beklemeden SID Prosedürünü uygulamaya başlar ve bu şekilde rotası üzerindeki ilk noktaya ulaşır . Bu işlem sırasında ATC pilotu sadece izleyerek SID dışına çıkıp çıkmadığını kontrol eder , böylelikle kalabalık trafikli meydanlarda ATC üzerindeki yük hafifletilir ve performans artışı sağlanır.

*Enroute Charts ( Yol - Seyrüsefer Haritaları )

Enroute Chart'ları kalkışı müteakip uygulanan SID sonrası kullanılacak rota üzerindeki seyrüsefer ve konum belirleme işleminde kullanılır . Uçuş anında yapılacak dönüşler ve aktif uçuş başları bu haritalar ile tespit edilir . Bilindiği üzere iki tip hava yolu mevcuttur bunlar LOW ALTITUDE ( Düşük İrtifa ) ve HIGH ALTITUDE ( Yüksek İrtifa ) yollarıdır . Pilot kalkış ve varış meydanları arasındaki mesafe ve uçuş süresini göz önüne alarak bu yollar üzerinden izleyeceği rotayı belirler ve uçuş planına hangi noktalar üzerinden hangi yolları izleyeceğini girer .Tabii ki uçulacak irtifa ile kullanılacak yolun uygun olması gerekmektedir . FL110'da uçacak bir pilotun FL290 için hazırlanmış bir yolu izlemesi anlamsız ve yanlıştır , burada yapılması gereken irtifaya uygun olan LOW ALTITUDE yolu bulmak ve onu kullanmaktır .

LOW ve HIGH ALTITUDE yollar genellikle VOR ve NDB istasyonları üzerinden dönüşler ile diğer yollarla birleşir yada ayrışır .

Enroute Chart'larda Hava Yolu İsimleri ( VG80 , UL612 gibi ) , bir noktada diğerine ulaşmak için gerekli uçuş başı , noktaların ( VOR - NDB - MEYDAN vs. ) konum bilgileri , frekansları , minimum irtifa değerleri mevcuttur . Bunlara ilave olarak uçuşa kapalı bölgeler , tehlikeli alanlar ayrıca belirtilmiştir .

STAR - Arrival Charts ( Varış Haritaları )

STAR Olarak Kısaltılmış olan Standart Terminal Arrival Route Chart'ları ( Standart Terminal Varış Rotaları ) varış meydanına yaklaşma yapan trafiklerin belirli bir düzene göre yaklaşmalarını yaparak IAF başlangıç noktasına ulaşmaları amacı ile hazırlanmıştır . STAR Chartları trafiklerin keyfi olarak meydana yaklaşmalarını engellediği gibi bu aşamada oluşabilecek hava çarpışması riskini ortadan kaldırarak muhtemel kazaları önler , pilotlara Rota son bacakları ile pist IAF noktasına kadar izleyecekleri yolu kesin olarak verir .

Pilot uçuş planı doldururken varış meydanındaki aktif pist ve hava durumu bilgisine göre kullanmak istediği STAR Prosedürünü ATC'ye bildirir . Eğer varış anında STAR onaylanırsa pilot müteakip yaklaşma için başka bir talimat beklemeden STAR Prosedürünü uygulamaya başlar ve bu şekilde rotası üzerindeki son noktadan IAF noktasına ulaşır . Bu işlem sırasında ATC pilotu sadece izleyerek STAR dışına çıkıp çıkmadığını kontrol eder , böylelikle kalabalık trafikli meydanlarda ATC üzerindeki yük hafifletilir ve performans artışı sağlanır . ATC STAR uygulayan pilota alçalma izni ve müteakip uçuş seviyesini verir , prosedür uygulamasında hata gözetlendiğinde talimat vererek onu tekrar belirlenmiş prosedür içine alır yada STAR iptali ile RADAR VECTOR konumuna geçilir.


*IAP - Initial Approach Procedure Charts ( Yaklaşma Haritaları )

IAP Yada Initial Approach Procedure ( Yaklaşma Başlangıç Prosedürü ) Chart'ları STAR uygulaması ile varış meydanı ve iniş yapılacak pist için belirlenmiş IAF ( Initial Approach Fix - Yaklaşma Başlangıç Noktası ) noktasına kadar geldiğimizde devreye girerek inişimizin güvenli bir şekilde tamamlanmasını sağlar . Bu Chartlarda pilota son yaklaşma ile ilgili gerekli tüm bilgiler verilir , ayrıca herhangi bir aksilik neticesinde uygulanacak Pas Geçme Prosedürü de bu chartlarda mevcuttur .


Alıntı:Turksim.org/Fatih Koz

[THY3683]

Başarılı bir konu olmuş, bilgi verici. Bu konu içerisinde doğru yer midir bilmiyorum ama, STAR chartlarımızda, Vor yaklaşmalar mevcutr, bunlar içerisinde örnek vermek gerekirse LTBO-Uşak için Vor çalışmıyordu bugün, ADF'ye 414 girerek, Uşağı gördüm. Ancak nedir bilgim yok?

ADF Nedir, Ne işe yarar? ADF ile nasıl yaklaşabiliriz?

[THY3537]

Sami kaptanın cevabı çok güzel bir açıklama oldu bu konuda. Kendisine çok teşekkür ederiz.
Dilerseniz şimdi bu chartlarla ilgili olarak biraz daha aydınlatıcı bilgiler verelim, bunları teker teker ele alalım, bu cahrtlar üzerindeki önemli ince detayları yavaş yavaş öğrenelim,arkadaşlar. Bu sayede uçuşlarımızı daha kolay ve bilinçli bir şekilde yaptığımızın farkına da varmış olacağız.

İlk sorum şu olacaktır;
Bu chartları kullanırken en çok zorlandığınız, bir prosedürü uygulamada veya anlamada sıkıntılar çektiğiniz, hatta üzerindeki işaretler veya rakamlardan bilmediğinizi düşündüğünüz chart(lar) hangisidir? Nedeni ile yazabilir misiniz arkadaşlar?

[THY3537]

Dinç kaptan senin sorun da aklımdan geçen ve sırası geldiğinde uzun uzun açıklamayı düşündüğüm konular içerisinde merak etme

Sami Kaptan'ın yaptığı alıntıdaki sıralama

1.GROUND CHARTS
2.SID - Departure Charts
3.Enroute Charts
4.STAR - Arrival Charts
5.IAP - Initial Approach Procedure Charts

yani, bir uçuşu düşündüğümüzde mantıki sıra ile yazılmış bir bilgidir. Bu sıralamaya göre devam etmeyi planladığım için senin sorunun cevabını da 5 numaralı konuya geldiğimizde vereceğim. Biraz sabretmen gerekecek ama göreceğiz arkadaşlar, bildiğimizi sandığımız veya bilmediğimizin farkında olduğumuz pek çok konuyu da öğrenmiş olacağız...

[Apollo]

Tüm uçuş profilinin önemli bir parçası olan gerek yerde gerek kalkış ve varışta izlenmesi gereken prosedürler yanında minik minik pek çok bilgiyi barındıran chart lar hakkındaki bu konu için Training ekibine teşekkürler.

Yerdeki hareketlerimiz, kalkış ve varıştaki ayrımların sağlanması açısından elimizin altında gözümüzün önünde olması gereken ve havasahasında uçanlar ile havasahasını yönetenler olmak üzere havasahası kullanıcılarının ortak dili paylaşmasını sağlayan chart lar hakkında bakalım neler biliyoruz

Konu ilerledikçe pek çoğumuzun zaman ayıramamaktan veya soramamaktan kaynaklanan eksiklerini giderecek bir konu olacağı kesin...

[THY3683]

Uğur kaptan beni en son sıraya koymana alındım

O zamana kadar ben çözerim zaten olmadı anlatırsın özelden bana ..

[THY3537]

Dinç kaptan merak et azıcık öğrendiğinde arada bir de ILS harici bi yaklaşma yapayım bakalım nasıl oluyormuş diyeceksin

Bu arada arkadaşlarımızdan yanıtlar bekliyoruz, kendi düşünceleri nelermiş bizlerle paylaşırlarsa topic ilerleyecek...

[THY3683]

Şu ara VOR yaklaşıyorum zaten, visual falan bakıyorum. Doğuda geziyorum zor havaalanı bakıyorum.

[THY3615]

Uğurcum kolay gelsin, es kaza çeviri filan gerekirse nöbetçiyim...

[THY3537]

Gürsel abi çok tesekkür ederim ihtiyaç oldugunda rahatsiz ederim.

Arkadaslar ilk cevabi ben vereyim bu durumda, kendi adima en zorlandigim sey bilmedigim yada az bildigim meydanlarin GROUND, PARKING STANDS, TAXI WAYS chartidir. Mesela EDDF Frankfurt yada EHAM Shipol yada ilk zamanlar bizim LTBA Istanbul meydanimiz. Ground yada Tower in verdigi o pistbasi yada gate icin taxi talimati beni en cok korkutan seydir.

[THY133]

Başarılı bir konu olmuş, bilgi verici. Bu konu içerisinde doğru yer midir bilmiyorum ama, STAR chartlarımızda, Vor yaklaşmalar mevcutr, bunlar içerisinde örnek vermek gerekirse LTBO-Uşak için Vor çalışmıyordu bugün, ADF'ye 414 girerek, Uşağı gördüm. Ancak nedir bilgim yok?

ADF Nedir, Ne işe yarar? ADF ile nasıl yaklaşabiliriz?

Kusura Bakmayın,

Bu aralar yoğun olduğum için çok giremiyorum foruma... Çok faydalı bir konu olmuş.

ADF = Automatic Direction Finder

ADF uçakta yer alır ve NDB dediğimiz Non-Directional Beacon yerde bulunan seyrüsefer yardımcısının yaydığı 360 derecelik sinyalleri alarak çalışır. ADF'le yaklaşmalar Non-Precision dediğimiz Hasas Olmayan yaklaşmalara girer.

ADF'le Tracking ve Homing yapabiliriz. Yani ibre ucunu takip ederek istasyonun üzerine gidebiliriz ya da istediğimiz açıdan istasyona yaklaşabilir ve uzaklaşabiliriz.

Yanlız VOR'a göre hata payı fazladır. Dönüşlerde hatalı gösterir. Ayrıca yıldırımlardan etkilenir. Geceleri hata payı fazladır.

[THY3537]

Deniz hocamin verdigi bilgilere ek olarak, esasinda NDB leri kullaniyoruz hepimiz fakat GPS in verdigi tembellikten dolayi yavas yavas uzaklasiyoruz. En basitinden Esenboga meydaninin 03R/L yaklasmalari her zaman ANK NDB istasyonu iledir. Radio panel den 356 ANK frekansini baglamamiz gereklidir, GPS bizleri tembellige alistirdigi icin bunu belki de pek cogumuz yapmiyoruz.

Ayni sekilde MKR frekanslari da yine ADF frekansidir. Approach chartlarina geldiginde konumuz bunlari da aciklayacagiz arkadaslar. Bugun icerisinde GROUND Chartlardan ornek bazi sorular ve aciklamalarla tekrar gorusecegiz.

[Apollo]