Page 1 of 2

FMC hold

PostPosted: 19 Dec 2009, 18:56
by Gokay Biyik
Selamlar,
Forumda ve syllabuslarda hold için çok güzel dökümanlar var ancak bir şey kafamı kurcalıyor. Mesela FMC'de (PMDG) hold patterni giriyorum ancak holdu teardrop şeklinde yapmalıyım. Hold patterne ne şekilde gireceğine FMC kendisi mi karar veriyor yoksa bizim ekstra bir müdahale yapmamız gerekiyor mu?

AP ile giriyorduk ne güzel :?:

Re: FMC hold

PostPosted: 19 Dec 2009, 20:09
by THY157
Benim PMDG B738 HOLD'a sadece direct entry durumlarında kendisi girebiliyor. Parallel ve teardrop entry'lerde birkaç denememde sorun oldu, HOLD'a giremediği için FMC'nin HOLD'u silip sonraki noktaya devem ettiğini bile gördüm. Bu sebeple pek başarılı bulmuyorum ve sadece direct entry olduğunda işi FMC'ye bırakıyorum.

Re: FMC hold

PostPosted: 20 Dec 2009, 14:00
by THY3512
Ben ATC nin verdiği inbound course değerini hold sayfasında girdiğim zaman ne dersem FMC LNAV aktif oldugu sürece hold için verdiğim bütün emirleri uyguluyor.

Keyifli uçuşlar dilerim..

Re: FMC hold

PostPosted: 20 Dec 2009, 23:04
by Gokay Biyik
Selçuk Hocam ben de sizin yaşadıklarınızı yaşadım o yüzden sormak istedim. teardrop girmem gereken yerde bambaşka yerlere gitti, hep direk girmeye çalışıyor. peki gerçek hayatta da böyle mi acaba?

Re: FMC hold

PostPosted: 21 Dec 2009, 13:44
by Apollo
THY3512 wrote:Ben ATC nin verdiği inbound course değerini hold sayfasında girdiğim zaman ne dersem FMC LNAV aktif oldugu sürece hold için verdiğim bütün emirleri uyguluyor.

Keyifli uçuşlar dilerim..



Onur bunu örneklesene. Aynısını deneyelim bakalım....Ben de giremiyorum hiç.

Re: FMC hold

PostPosted: 21 Dec 2009, 14:22
by delimawi
Ben PMDG için, değişik irtifalarda ve 3 farklı giriş tipi ile detaylı denemeler yaptım, screen shotlar aldım. Mümkün olursa bu gece sonuçları buraya post edeceğim. PMDG büyük oranda başarılı çıktı. Dikkat edilmesi gereken yerleri de maddeler halinde dökeceğim.

Re: FMC hold

PostPosted: 21 Dec 2009, 19:27
by Apollo
İlker hocam o güzel anlatımını bekliyorum ...

Re: FMC hold

PostPosted: 21 Dec 2009, 20:46
by oytun737
Gerçek bir uçuşta hold u LNAV mode ta uçak hatasız şekilde yapar. Sadece önümüzdeki ND ye (navigation display) bakarak holda nasıl gireceğini anlarız zaten. Hold elipsinin içine o holda giriş turunu da çizer. o enrty kısmını boş geçmez..
Gerçek uçakta hata yapabilecek olan mode VNAV mode tur. LNAV ın hold esnasında hiç şaştığını görmedim.. VNAV ın ise çok gördüm..
Özellikle ND de beliren path e güvenip de şukadar aşağıdayım bukadar yukarıdyım dersen geçmiş olsun.. En güvenli mesafe alma yöntemi meydan VOR ını FIX PAGE e girmek ordan DME almaktır..
Neyse konuyu dağıtmadan PMDG ye ve WILCO ya döneyim;

Bu konuda herkes haklı... Ben zamanında fena kastırmıştım PMDG nin 800 ü ile Wilco nun 400 ünü.. Çok normal olarak bir yerlerde illaki hata yapıyorlar. Enteresan şekilde bazı holdlara başarı ile girip bazılarına giremiyorlar.. Bunun sebebini bilmiyorum beni aşar yapana sormak lazım.. Oluyor diyen de haklı olmuyor diyende :P
Yalnız şunu söyleyebilirim ki Wilco 733-734-735 serisinin FMS inin hata oranı daha az bana göre..
İki FMS i de karşılaştıranlar kimler? Bu konuda benimle hemfikir olan ve olmayanlar deneyimlerini paylaşırlarsa sevinirim..

Keyifli uçuşlar..

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:29
by delimawi
Merhabalar,

Bu gece, kariyerine yeni başlamış bir sanal pilotun başlarda oldukça gözünü korkutan iki konuyu birlikte ele almak ve test etmek istiyorum. Normalde özellikle, önceden hazırlıksız yakalandığında, tecrübeli bir pilotun bile korkulu rüyası olan, HOLD prosedürüne doğru giriş-çıkış yöntemleri ve bu uygulamaları PMDG 737 serisi için tamamen FMC ile programlama ve kontrol. Tecrübeli pilotlar bile, özellikle event ve yoğun trafik durumlarında FMC’e güvenmeyerek giriş ve çıkışları manuel yapmaktadırlar. Acaba PMDG FMC bu konuda ne kadar başarılı. Bunu test etmek sonuçları paylaşmak için, sıkça kullandığımız bir rotada LTBA-LTAC offline uçuş yaparak, olabildiğince farklı irtifa ve farklı girişleri test etmek için, normal prosedürde olmayan HOLD direktifleri almış olduğumu varsayarak, tamamen FMC ile giriş ve çıkışları programlamaya çalışacağım.

Ayrıca başlamadan hatırlatmak isterim ki, bu yazının konusu kesinlikle HOLD prosedürünün kendisi, girişleri ve çıkışları anlatmak değildir. Bu konuda gerçek hayat havacılık tecrübe ve eğitimi olan hoca ve pilot arkadaşlarımızca yazılmış sayısız döküman mevcuttur. FlyTHY Syllabus bölümünde gene HOLD prosedürleri üzerine yazılmış kaynaklara ulaşmak mümkündür. Bu sebeple HOLD prosedürlerine ilişkin olarak, sadece unutmamamız gereken önemli bir kaç hususu maddeledikten sonra, yazının gerçek konusu olan, PMDG FMC ile, HOLD programlama ve sonuçların analiz edilmesine odaklanacağız.

HOLD Prosedürlerine ilişkin olarak aklımızda kalması gereken öncelikli bilgier:
- Daima HOLD patterni içerisi, dışarısından daha güvenlidir. Giriş manevralarımızı yaparken, pattern içerisinde kalmaya çalışmalıyız.
- Aynı irtifada başka bir uçağa HOLD verilmeyecektir, ancak 1000ft irtifa ile, üzerimizde ve/veya altımızda uçak olabilir. HOLD içerisinde irtifa değişimi direktifi almadı isek, kesinlikle HOLD irtifamıza sadık kalmalıyız.
- HOLD’a daima belirli bir noktadan girer ve aynı noktadan çıkarız. Bu nokta FIX, VOR yada NDB olabilir. Exit HOLD direktifi alırsak, içerisinde bulunduğumuz turu bu noktaya kadar devam ettirip, tur bittikten sonra terk etmeliyiz.
- Aksi istenmedi ise;
o FL200 üzerindeki HOLD’lar, bacak başına 1.5 dakika ve Max.265 kts
o FL140 üzerindeki HOLD’lar, bacak başına 1.5 dakika ve Max.240 kts
o FL140 altındaki HOLD’lar ise, bacak başına 1 dakika ve Max.230 kts ile uçulur.
- Standart HOLD denildiğinde bilmemiz gereken, HOLD giriş/çıkış noktasından outbound bacağa dönerken Sağdan dönmemiz, Non-Standart denildiğinde, Soldan dönmemiz gerektiğidir.
- Inbound bacak daima esastır, inbound bacakta doğru rotada ve doğru süre uçmalıyız. Ancak hava koşullarından dolayı outbound bacakta iken kaymalar olabilir. Ayrıca outbound bacak uçulurken bir referans yoktur. (HOLD Giriş/Çıkış noktası, inbound bacakta referanstır.) Dolayısı ile rüzgar ve benzeri düzeltmeleri manuel HOLD yapıyorsak kendimiz öngörmeli ve uçuş başımızı belirlemeliyiz. (Kısaca outbound bacak her zaman inbound course – 180 derece şeklinde uçulmaz. Outbound bacaktaki yan rüzgar komponentine göre uçulan başta yarlama yapmak gerekecektir.)

HOLD Komutu alınca, izelenecek yol;
- HOLD Giriş/Çıkış noktasını belirlemek ve o noktaya uçmak.
- HOLD Giriş/Çıkış noktasına geliş rotamıza ve HOLD’un inbound course değerine göre, giriş tipini belirlemek. (Direk, Teardrop veya Paralel...)
- HOLD Giriş/Çıkış noktasına vardığımızda, eğer direk giriş yapamıyor isek, gerekli giriş prosedürünü uçmak ve prosedür sonunda tekrar Giriş/Çıkış noktası üzerine gelmek.
- Exit HOLD komutu alana kadar, HOLD paternini sabırla uçmak.
- Exit HOLD komutunu alınca, içinde bulunduğumuz HOLD turunu tamamlayarak, Giriş/Çıkış noktası geçilirken paterni terketmek.
Şeklinde sıralanabilir.

Bu durumda, HOLD uçmak için aşağıdaki parametreleri HOLD komutunu alınca bir an önce belirlemeliyiz;
- HOLD Giriş/Çıkış Noktası
- Inbound Course
- Bacak Süresi
- Standart / Non-Standart HOLD (Sağdan dönüşlü / Soldan dönüşlü)
- HOLD Irtifası
- HOLD Hızı
- Son olarak HOLD giriş tipi (-ki bu başlıbaşına bir konu :) )

Yukarıdaki parametrelerden HOLD Giriş/Çıkış Noktası, ATC tarafından verilecektir. En kötü ihtimalle bu bilgi verilmezse, alacağımız direktif “HOLD At Present Location” olacaktır. Başka bilgi verilmediği için HOLD’u standart HOLD kabul ederek, sağdan dönüşle outbound bacağa geçeriz (Direk giriş). Komutu aldığımız andaki uçuş başımızı inbound course kabul ederiz. Uçuş yüksekliğimize göre, Max. HOLD hızını geçemyecek bir hıza düşer ve irtifa değiştirmeden, gene o anki yüksekliğimize uygun olarak 1 yada 1.5 dakika her bir bacağı uçarak HOLD’a devam ederiz.

Eğer HOLD noktası ATC tarafından verilmiş ancak başka bir bilgi verilmemiş ise, hemen chartlarımıza bakar, published HOLD prosedürüne ilişkin bilgileri alırız. Eğer belirtilmemiş ise, HOLD Hızı ve Bacak süremizi irtifamızı göze alarak belirleriz.

Bunun haricinde, yukarıdaki parametrelerden bir veya daha fazlası doğrudan ATC tarafından verilebilir. Non-Standart HOLD at xxx ft gibi ... Yada HOLD içerisinde irtifa değiştirme komutu alabiliriz. (Eğer iniş için HOLD da sırada bekliyor isek, bu durum sıklıkla karşılaştığımız bir durumdur.)


Bu genel bilgilerden sonra, PMDG 737-800 ile LTBA Rwy 36R pistinden, rüzgarsız bir havada kalkarak, YAA1K SID ile YAA UG8 PETAR uygulayacağım. Yol üzerinde olabildiğince çok NAVAID üzerinde değişik irtifalarda HOLD’a gireceğim. 1000ft sonrasında tamamen VNAV/LNAV ile yoke ye dokunmadan sadece FMC üzerinden uçacağız, hayırlısı ... :)

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:31
by delimawi
YAA Üzeri FL270 / 172 Inbound Course Direk Giriş Sağdan Dönüşlü (Standart) HOLD

Evet 36R pistinden havalandık ve sağdan dönüşle BKZ ye yönelirken, ilk HOLD girişimi YAA için yapıyorum.
İlk dikkatimi çeken durum, otomatik olarak, BKZ-YAA arasındaki rotam 172 olduğu için, inbound bacağı 172 kabul etti. Standart HOLD olacağını varsaydı ve beni YAA üzerinde sağdan dönüşle direk HOLD patterne sokacağını iddia ederken, gene YAA üzerinde FL270 olacağımı bildiği için (Bkz.LEGS sayfası), FL270 için 1.5 Dakikalık bacak süresi ve 265kts BEST SPEED olması gerektiğini söyledi ve set etti. Durum gayet iyi görünüyor, bu ilk HOLD için müdehale etmeden ne yapacağını seyredeceğim. (NOT: YAA üzeri published HOLD paterni bu değildir, sadece test amaçlı uyguluyorum.)

HOLD Giriş Noktasına 20NM kala, 314kts den 265kts hedeflenen HOLD hızına düşmeye başladı, 12NM kala 265kts hızı tutturdu ve YAA ya, tam olması gereken hızda ve irtifada girdi. Sağdan dönüşe başlar başlamaz, sembolik olarak çizilmiş olan elips, genişlemeye ve uçağın uçabileceği gerçek path’i gösterir bir hal almaya başladı. Buna rağmen, çizilen path’in dışında döndü, ancak outbound bacağa oturunca, tersliği farketti ve elipsi biraz daha genişleterek tam olarak uçtuğumuz path ile aynı hale getirdi. Outbound bacak bitip, inbound bacağa dönerken bu sefer elipsin biraz içinde kaldı ancak çizimi değiştirmedi.

İlk zamanlarda FMC ile HOLD girmeye başladığımda aklıma takılan bir soru vardı, ilk tur bitince ne yapacak? Beklenildiği gibi, EXIT HOLD komutu vermedikçe dönmeye devam ediyor.

Dönüşleri yaklaşık 28 derece bank açısıyla ve standart (iki dakikada 360 derece olacak şekilde) yaptı, MCP deki Max. Bank Angle knob’una tepki vermedi.

Evet ilk turumuz bitti ve şimdi test etmek istediğim (daha önce başıma gelen) bir durumu deneyeceğim. Outbound bacağın hemen başlarında EXIT HOLD Komutu verirsek ne yapacak? Komutu alır almaz, 1.5 dakikalık bacak bitmeden sağdan dönüşle Inbound bacağa dönmeye başladı, Giriş/Çıkış noktasına ulaştı ve HOLD patterni terk ederek, bir sonraki waypointe doğru devam etti, hızını da bir sonraki waypoint için LEGS sayfasından set edilmiş olan hıza yükseltmeye başladı. (NOT: Daha önceki bir denememde aynı şekilde komutu alır almaz inbound bacağa dönmeye başladı ancak Giriş/Çıkış noktasını overshot ederek, çok enteresan manevralar yapmaya başlamıştı. Aynı durumu görmeyi umuyordum ama olmadı, gayet başarılı bir şekilde HOLD’dan çıktı. Demekki Oytun Hoca’nın dediği gibi her zaman güvenmemek gerekiyor. :) )

Ayrıca, EXIT HOLD komutunu alır almaz inbound bound bacağa dönmek doğru bir uygulama mı, yoksa içinde bulunduğumuz turu tam olarak bittikten sonra mı çıkmalıyız. Bunu danışmamız gerekiyor.
Genel olarak, FMC nin kendi öngördüğü (ve doğru olarak öngördüğü) parametreleri değiştirmeden yaptığımız HOLD uygulamasından alnının akıyla çıktı. Bir sonraki HOLD, TOKER üzerinde ve biraz daha kazık olacak :twisted:

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:37
by delimawi
YAA üzeri sağdan dönşlü, 172 Derece inbound course HOLD için FMC girişimiz...

FMC, HOLD'da giriş ve uygulanacka patternin bu olduğunu iddia ediyor, görüldüğü üzere direk giriş...

İlk turu attık, gayet stabil dönüyoruz. Bu irtifa ve hızda HOLD çapı 7NM ...

Outbound bacağa başlar başlamaz, EXIT HOLD denemesi yaptık, turu tamamlamadan hemen inbound bacağa döndü ve YAA üzerinden HOLD'u terk etti... Gayet başarılı ...

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:40
by delimawi
TOKER Üzeri FL180 / 260 Inbound Course Teardrop Giriş Soldan Dönüşlü (Non-Standart) HOLD

Bu defa, FL200 altında bir HOLD uygulayalım ki, BEST SPEED değeri doğru gelecek mi görelim. Ayrıca direk giriş yerine, bu sefer teardrop giriş ve bir öncekinin aksine Non-Standart (soldan dönüşlü) bir HOLD uygulayalım. TOKER’e 93 başla ulaşıyor olacağız, bu durumda soldan dönüşlü HOLD a teardrop girebilmek için 273 veya daha düşük inbound course değerli bir HOLD tanımı yapmamız gerekiyor.

HOLD ve TOKER seçtiğimizde gene bir önceki gibi, o ayakta uçmakta olduğumuz baş, irtifa, sağdan dönüşlü standart HOLD önerdi. Bu sefer kabul etmiyoruz ve HOLD bilgilerini girmeye başlıyoruz. Bilgileri girerken FL180’i görünce hemen BEST SPEED olarak 240kts önerdi ki bu da güzel bir durum, zira FL200 altında Max.240kts olmalı HOLD hızımız. Hemen bunu kabul ettiğimizi belirtiyor ve irtifanın yanına bu değeri yazıyoruz. Ve EXECUTE ederek uçağın ne yapacağını izlemeye başlıyoruz. Bu noktada dikkatimi çeken durum ise, FL180 varmemiz ile birlikte, LEGS sayfasında HOLD AT TOKER için FL180 yaptığı gibi, TOKER waypointini de FL180’e çekti. Bu da güzel bir durum.

TOKER noktasına 30NM kala, öncelike 315kts den, 295kts ye düşmeye başladı. Yaklaşık 28NM kala da bulunduğum FL270’i terk ederek HOLD irtifam olan FL180’a alçalmaya başladı. Toplam 9000ft alçalacağımıza göre, 1e3 kuralı gereği bu irtifayı yemek için 9x3=27 NM lazım. Oldukça doğru gidiyor. 20NM kala DRAG rica etti, zira artık hedef HOLD hızım olan 240kts lere düşmeye çalışıyor, bende istediği DRAG’i verdim ... :) 5 NM kala artık FL190 ve 260kts lere ulaşmıştık, DRAG gereği kalmadı, bir 10 sn daha emniyet için bekledim ve speed brake i topladım.

Gene gayet başarılı bir şekilde, tam TOKER üzerine hedef hız ve irtifada ulaştık. TOKER geçilirken, olması gerektiği gibi, HOLD’un inbound bacağı ile arasında 30 derece fark olacak şekilde, pattern içerisine doğru sağdan dönüşle girdik. (Öncelikle sağdan dönüşü birazcık abarttı, 40 derecelere kadar açıldık ancak hemen topladı ve 30 derecede sabitledi.) Yeterince uzaklaştıktan sonra olması gerektiği gibi soldan dönüş ile inbound bacağına gayet güzel oturduk.

Bu sefer, inbound bacağında iken EXIT HOLD komutu vererek ne yapacağını göreceğim. Muhtemelen TOKER’e kadar uçacak ve HOLD’u öyle terk edecek. Artık PMDG nin FMC HOLD prosedürlerine güvenmeye başladığımı söyleyebilirim, yoksa henüz erken mi? :)

Evet beklediğimiz gibi TOKER’e kadar uçtu ve HOLD’u terk ederken bir sonraki waypoint olan PETAR için LEGS sayfasında tanımlı olan hız ve irtifayı hedefleyerek yola devam etti.

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:49
by delimawi
TOKER üzeri HOLD'umuz için FMC HOLD sayfası ...

Girişimiz görüldüğü üzere teardrop olacak ...

Çok yaklaştık, irtifa ve hızımız doğru, bakalım neler olacak ...

Girişte, TOKER geçildikten sonra, sağa doğru 40 derecelere kadar döndük (BKZ 120 Heading...) Ama sonra topladı ve giriş için inbound bacak ile arasında 30 dereceyi sabitledi...

Teardrop girişi fena değil gibi. Sadece ilk TOKER geçişinden sonra, acık fazla açılmış ve pattern dışına taşmışız...

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:51
by delimawi
PETAR Üzeri 7000ft / 240 Inbound Course Paralel Giriş Sağdan Dönüşlü (Standart) HOLD

Bu sefer, PETAR üzeri, 7000ft ve Paralel girişli standart (sağdan dönüşlü) bir HOLD deneyeceğim. Amacım doğru hız ve bacak süresini önerecek mi, ve paralel girişi doğru yapabilecek mi görmek? PETAR’a yaklaşma rotamız 88 derece olacak gibi duruyor. Bu durumda sağdan dönüşlü standart HOLD’a paralel girebilmek için 268 yada daha düşük bir inbound course seçmemiz gerekiyor, 240 derece uygun olacaktır.

HOLD sayfasında PETAR seçtikten sonra, önerdiği değerleri 240/R ve 7000ft olarak değiştirince, fark ettiğimiz durum, alçak irtifa HOLD olacağı için hemen bacak süresi olarak 1 dakika ve BEST SPEED olarak 230kts verdi. Bu durum yüzümüzü güldürüyor zira, hedef irtifaya göre bacak süresi ve hızını PMDG nin her 3 farklı irtifada da test ederek onaylamış olduk. HOLD bilgisini EXECUTE ediyor ve olacakları seyretmeye başlıyoruz.

Evet nerdeyse PETAR üzerindeyiz ve daha önce de olduğu gibi, hedef irtifa ve hızdayız. Ancak, dikkatimi çeken durum, FMC, henüz PETAR’a gelmeden paralel bacağı (inbound bacağın tersi yönde uçulan giriş bacağı) uçmaya başladı, bu sebeple tam olarak inbound radialine tersten oturdu. Bildiğim kadarı ile, inbound bacağa paralel ve ters yönlü uçuşa başlamak için öncelikle HOLD Giriş/Çıkış noktasını geçmek ve sonra paralel dönüşü yapmak gerekiyor. Bu konuyu da hocalara danışmak üzere not alıyor ve devam ediyoruz. En azından iyi tarafı, giriş sırasında pattern dışına taşmamış oluyoruz.


Paralel bacağı uçtuk ve soldan dönüşle HOLD Giriş/Çıkış noktasına yöneldik, gayet güzel devam ediyor herşey. PETAR’a henüz tam olarak gelmeden, biraz erken sağa dönüşle, outbound bacağa dönmeye başladık.

Şimdi ilk HOLD’da denediğim, outbound bacak başlangıcındaki EXIT HOLD komutunu vermeyi tekrar deneyeceğim. (Cidden bu durum başıma geldi, EXIT HOLD Sonrası tuhaf manveralar yapmıştı. :) ) Malesef gene ilk seferinde yaptığı gibi doğru davrandı. Komutu alır almaz outbound bacağını sağdan dönüşle terk etti ve HOLD Giriş/Çıkış Noktasına (PETAR) yöneldi ve PETAR üzerinden HOLD’u başarılı bir şekilde terk etti. :(

Re: FMC hold

PostPosted: 22 Dec 2009, 01:57
by delimawi
PETAR üzeri HOLD içöin FMC girdilerimiz ...

Çok yaklaştık, giriş paralel olacak ...

Uçulan bu pattern'i iyi irdelemek lazım. Paralel girişi, pattern'in hemen dışından yapmasını bekliyordum. Bunu yapmadı. PETAR'a gelmeden soldan dönüşe başladı ve inbound bacağın tam üzerine tersten oturdu giriş esnasında. Ayrıca dikkatli incelendiğinde, giriş sonrası PETAR'a yöneldikten sonra, gene PETAR'a oldukça uzakta sağdan dönüşle outbound bacağına oturmaya çalıştı ve bu turu pattern'in dışından tamamladı. Sonraki turlar normal oldu...