Bir süredir beraber olamadık, aşa?ıda görece?iniz gibi dünyada de?ildim.
Şaka bir yana işlerin acil durumu benim bütün vaktimi işe ve aileme ayırmamı gerektirdi. Şimdi sanki normal seyire tekrar dönebilecekmişim gibi gözüküyor ve Haftanın Sorusunda tekrar buluşaca?ız.
Bu arada uzun bir süredir sizlerle paylaşmak istedi?im uzay uçuşlarından bir kesiti, belki de en zevkli ve heyecan verici bir kesiti aşa?ıda yayınlıyorum.
NASA uzay uçuşlarının en kritik olan manevrası ay yörüngesinde buluşmadır. Bu manevrayı tam olarak ö?renebilmek ve hatasız uygulayabilmek için NASA Gemini uçuşlarında bu manevrayı denemiştir.
OrbiterSim uzay simulatörü ile Apollo 14 Ay Modülü LM Antares in Ayın Fra Mauro bölgesinden havalanıp yörüngede olan Command Modülü CM Kitty Hawk ile 6 Şubat 1971 günü buluşmasını simüle ettim.
Yörüngede buluşma için Co-Elliptic metod ve Direct Rendezvous diye iki ayrı teknik uygulandı. Bu uçuşta birinci tekni?i uyguladım. Kısaca kalkışı takiben CM den daha alçak bir elliptik orbite girdim, daha sonra ek bir ateşleme ile Transfer orbiti uçarak CM orbitinde CM ile buluştum.
Bu yazımda uçuş manevralarını gerçekleştirmek için kullanılan cihazlar ve hesapların detayına girmeden işin görsel yönüne a?ırlık vermek istiyorum.
Öncelikle CM orbitinden bakıldı?ında iniş alanımız olan Fra Mauro yu görüyüruz.
Resim 2 : Alçak Ay Orbitinden Fra Mauro görünüşü.
Resim 3 : Yakın plandan Fra Mauro görünüşü, ve çember içinde görünen LM.
Resim 4 : LM Fra Mauro da kalkışa hazır.
Resim 5 : LM kokpitimiz uçuşa hazır.
Orta bölümde gözüken uçuş bilgisayarı. Bu simulasyonda onu kullanmayaca?ız, ama inişte kullanmıştık. Sa? alt köşede gözüken ciah üzerinde ay haritası var, ve sarı olarak gözüken çizgi CM in yörüngesi. Yörünge üzerinde beyaz artı CM sarı artı işareti ise LM. Kalkışı tam CM üzerimizden geçerken başlatıyoruz.
Resim 6 : CM kokpiti .
Ay yörüngesinde 118 Km de buluşma için bekliyoruz.
Resim 7 : Comman ve Service Modülü (CM ve CSM).
[img]http://www.flyşy.com/images/FM8.jpg[/img]
Resim 8 : Far Mauro dan kalkış başladı.
Ay modülünün üst kısmı havalanıyor. Alt kısmı sadece iniş için kullanıldı ve ayrıca kalkış içinde bir platform oluşturuyor.
Resim 9 : Yörüngeye girmek üzere .
Birinci etap olarak 98 x 15 Km lik bir eliptik yörüngeye yerleşiyoruz, ve bu arada CM ile yörünge açı farklarını gidermeye çalışıyoruz.
Resim 10 : Yörüngeye girdik.
Ay yörüngesine girdikten sonra yüzümüzü orbit istikametine Prograde çeviriyoruz.
Resim 11 : Transfer manevrasına hazırız.
CM ile CM orbitinde buluşabilmek için orbit transfer ateşlemesi yapmamız gerekiyor. Bunun hesabını yaptık ve bu uçuşta 4metre saniye ek hızlanmaya ihtiyacımız var. Bu ateşleme bizi CM in tam önüne götürecek. Bu manevraya TPI yani Terminal Phase Initiation deniyor. 20 Km kalada CMe yaklaşma hızımızı düşürmemiz gerekiyor bu manevraya da TPF Terminal Phase Final deniyor.
Resim 12 : LM penceresinden CM görünüyor.
Buluşma gerçekleşti. CMe 40 metre mesafedeyiz.
Resim 13 : LM penceresinden selamlaşma.
Resim 14 : CM penceresinden selamlaşma.
Resim 15 : Docking manevrası, CM kokpitinden görüntü.
Kenetlenme manevrası CM tarafından gerçekleştiriliyor. Bunu için CM de kullanılan özel bir nişanlama cihazı bulunuyor. LMin üstünde bulunan iki tane T şeklindeki gösterge de nişanlamaya yarıyor. Manevra güneş araya alınarak yapılıyor çünki ışık uzayda yansımıyor, direkt ışık almayan yerler gölge kalıyor.
Resim 16 : Kenetlenmeden önce.
Resim 17 : Kenetlendikten sonra.
Resim 18 : Kenetlendikten sonra ikinci bir görüntü.
Evet arkadaşlar, aydan getirdi?imiz malzemeleri LM pilotlarımız CMe taşıdıktan sonra ay yörüngesinden ayrılmaya hazır olaca?ız.
Dünya da görüşmek üzere.
Sevgilerimle,
Ali Camat
E?itim Direktörü
FlyŞY
